Ees

De reis ging ook dit keer naar Drenthe en we hadden dit heerlijke weekend geboekt om op kraamvisite te gaan. De jongste zoon van hele goede vrienden van ons, was vader geworden van een zoon: Bram Benjamin. Maar dat wisten we natuurlijk nog niet toen we het weekendje gingen boeken. Mama Roos was eind september uitgerekend en dan moet je toch ook altijd nog rekening houden met het te laat komen van een baby, dus een veilige marge genomen en toen kwamen we uit op het weekend van 20, 21 en 22 oktober.

We wilden optimaal gebruik maken van ons weekend en het weer speelde ons hierbij ook in de kaart; een heerlijke najaarszon en een graadje of 18, dan mag je niet mopperen voor deze tijd van het jaar.

Monique, onze tomtomvrouw, was enigszins verwarrend bezig en stuurde ons een bepaalde richting in die niet juist, maar wel mooi was. Ik heb meteen mijn fototoestel erbij gehaald en een grotere lens erop gezet om foto's te maken van het meer bij Muiden.

De volgende stop was Staphorst en daar hebben we een museumboederij bezocht over het Staphorster boerderijleven.

De traditionele kleuren aan de boerderij zijn:

Groen = jong leven in de natuur
Wit = reinheid
Blauw = in het verleden kende men hier een onheilwerende waarde aan toe.

Voor de bedekking van het dak werd oorspronkelijk stro gebruikt. Vanaf ongeveer 1940 is het riet geworden.

In de woonkamer zijn alle wanden voorzien van Makkumer tegels. Achter de kachel zie je boerenvoorstellingen, afbeeldingen van een koe en een paard. De rechter zijwand evenals de achtergevel zijn voorzien van de ster- en roosmotieven en aan de linkerkant staan de Bijbelse vertellingen.

Voor de rode ondergrond op het houtwerk werd oorspronkelijk ossenbloed gebruikt. De bloemmotieven, appelbloesem, werden aangebracht door joodse schilders, die oorspronkelijk uit Duitsland kwamen.

Gewoontegetrouw werd de woonkamer verwarmd door een open vuur. Het rook-kanaal eindigde 1½ meter boven de zolder. De rook verspreidde zich door de boerderij en zocht zelf een uitweg door het strooien dak. De eerste kachels kwamen rond 1900. De kachelpijp van de gietijzeren klaverbladkachel loopt uit in een volledig uit hout opgebouwde schoorsteen met een ruim rookkanaal. Boven het dak was deze oorspronkelijk rood geschilderd en vanaf 1930 werd de schoorsteen ook blauw geschilderd.

Plavuizen op de vloer van afwisselend oranje-bruin en blauw-grijze kleur. Ze werden diagonaal los in het zand gelegd en elke dag werd er een laagje wit zand opgestrooid. De vloer werd meestal eens in de 3 of 4 weken geschrobd.

De kast en het kabinet, die dienst deden als berging van de vrouwenkleren, staan op een verhoging zodat ze niet nat werden van het schrobwater. De kist was een traditioneel mannenmeubel. Deze was altijd beschilderd en voorzien van een zadeldeksel. Bij het huwelijk kreeg de dochter van haar ouders een kast of een kabinet cadeau en de zoon kreeg een kist.

Een klok en een spiegel waren bij het huwelijk de cadeaus van de vrienden aan de bruidegom. De bruid kreeg van haar vriendinnen zoveel mogelijk serviesgoed, wat als decoratie in een rekje of in een porseleinkast tegen wand werd geplaatst.

De Staphorster vrouw had een zwak voor kleuren en glimmende materialen.

In veel boerderijen hing boven een toegangsdeur tot het woonvertrek een kooi met een tortelduif erin. Was de duif onrustig, dan zag men dit als teken voor ander weer.

Maar daarnaast schreef men de tortelduif ook een heilzame werking tegen verschillende huidziekten toe.

In november werd er geslacht en werden de worsten en spek in de schoorsteen gerookt. Na het roken werden de mooiste worsten en het dikste spek duidelijk zichtbaar aan de zolder gehangen (pronken met spek).

De vrij korte bedsteden waren voornamelijk in het woongedeelte aangebracht. Op een matras van stro lag een veren schudbed. Achter de rug een peluw met hierop 3 of 4 kussens. Men sliep dus eigenlijk halfzittend. In plaats van een kruik werd er in het verleden een verwarmde kei gebruikt.

De kleine kinderen sliepen in de wieg of kinderwagen. De kinderen leerden achter een rönnewagen (looprek op wieltjes) lopen.

In de opkamer bevinden zich ook twee bedsteden en dat was de traditionele slaapplaats van de ongehuwde dochters.

De bedstee, kinderwagen en houten postoel met pot

De kelder werd gebruikt als bewaarplaats voor melk, vlees en groente. De karnkamer, achter de kelder, werd tot 1900 gebruikt voor de verwerking van room tot boter. De karnmolen, vanaf 1875 tot 1900, werd voortbewogen door een paard. De roodkoperen en houten vaten gebruikte men voor het opromen van de melk. Was de boter gereed dan werden de kluiten door de vrouwen, in de rietmand (botterbenne), naar Meppel gebracht en daar op de botermarkt verkocht.

Met de opkomst van de zuivelfabrieken verschenen de melkbussen in de boerderij. Deze dienden alleen voor het transport van de melk. Staphorst was de laatste plaats waar tot 1999 de melk in bussen bij de fabriek werd afgeleverd.

De koeien stonden op de grupstal. Tot 1930 werden deze in de zomer, voor de mestproductie, 's nachts binnen gehaald. Nu hebben de koeien allemaal een nummer, maar vroeger kenden de boeren de koeien bij hun namen.

Een leuk gekleurde jasbeschermer.

Rechts: dit meisje had speciaal voor het bezoekje aan het museum de traditionele kleding aan gedaan en het leuke was: zij droeg de kleding haar moeder. Haar moeder had deze kleding echt gedragen en zij vertelde dat er zelfs in die kleding gegimd werd, dan werd het bovenstukje eraf gehaald, de rokken omhoog om een gymbroek aan te trekken en gaan....

De gemeente Staphorst bestaat uit drie kerkdorpen: IJhorst, Rouveen en Staphorst en telt ruim 15.000 inwoners. Er lopen in Staphorst en Rouveen nog ± 400 vrouwen in de streekdracht. In de zomermaanden kleedt zich een gedeelte in burgerkleding, om zich in het najaar weer te `verpakken' in de streekdracht. De materialen en kleuren in de vrouwen kleding waren oorspronkelijk familie en standsgebonden. De tegenwoordig nog gedragen kleuren zijn:

Wit = de diepste rouw
Zwart = zware rouw
Blauw = lichte rouw
Rood = niet rouw

Nog enkele mannen dragen de streekdracht waarvan de jongste nu 80 jaar is. De mannenkleding is vanaf de eeuwwisseling, voor rouw en niet rouw, overwegend zwart.

Nog een paar leuke foto's:

Foto van foto, maar evengoed toch mooi!

Een apart bord van het rookverbod!

Vrouw in traditionele klederdracht heeft net geld gepind en gaat nu naar haar auto en rijdt vervolgens weg. Een beetje verleden en een beetje heden, een beetje ouderwets en een beetje luxe...

Ja en toen op naar Ees. Het was een goed hotel met prima service en heerlijke maaltijden. We hadden half pension geboekt en vooral het diner was super. Niet alleen heel goed klaargemaakt, maar ook mooi opgediend. Eerst een amuse, dan gevolgd door stokbrood met kruidenboter en vervolgens het voorgerecht, daarna het hoofdgerecht en tot slot het toetje.

Het restaurant was ruim opgezet, maar toch is het hinderlijk als mensen gaan roken. We zaten nog maar goed en wel aan tafel toen een jong stel het presteerde om tussen het hoofdgerecht en toetje te gaan roken. Ik heb even afgewacht in de hoop dat de rook niet mijn kant op zou komen, maar dat gebeurde helaas wel en dan protesteren mijn luchtwegen acuut met benauwd krijgen en hoesten. Dus gevraagd of we ergens konden gaan zitten. En het was maar goed ook dat we verkast waren want binnen een korte tijd rookte elk 3 sigaretten.

Boven: ons hotel

Rechts: net buiten onze kamerdeur stond dit prachtige kunstwerk van een pauw

Onder: schuin tegenover het hotel liggen de koeien te herkauwen

Onderweg naar Bram heb ik wat mooie herfstplaatjes geschoten.

We gingen Bram Benjamin bewonderen en het is een plaatje. Bram was deze dag precies 1 maand oud of eigenlijk jong, maar had die tijd goed benut om flink te groeien. Het was heel gezellig en ik heb van Bram genoten. Hij kan ontzettend veel verschillende soorten mimiek op zijn prille snoetje toveren. Wat fijn is het altijd om zo'n nieuw mensje vast te houden en te koesteren.

Naast het cadeautje voor Bram hadden we natuurlijk ook voor Bobbie een lekker kluif meegebracht, want je krijgt als hond immers ook niet elke dag een nieuw baasje er bij.

En omdat we toch in de buurt waren zijn we ook nog maar een keer naar Dwingeloo gegaan, want dat is een gezellig dorp. Daar heerlijk op een terrasje gezeten en nog wat inkopen gedaan en daarna naar het Planetron geweest.

Op een groot scherm werd een film over de krachten in de natuur vertoond. Een belevenis door de manier waarop het gepresenteerd wordt, want je waant je als het ware midden in het strijdgewoel van de natuurkrachten.

Tijdens het ontbijt hoorde ik een aantal mensen praten over het geloof en dat het in deze buurt wel zeer drastisch beoordeeld wordt of je goed (gelovig) bent of niet. Het is zelfs zo dat er op zondag bijvoorbeeld geen wasgoed buiten mag hangen. Een keer had een hotel de was aan de achterkant uitgehangen, maar het was zondag en een medewerkster van dat hotel gaf dit door aan haar ouders, die het op hun beurt weer doorgaven aan de dominee en de volgende schakel was de gemeente. De bedrijfsleider kreeg een brief waarop gewezen werd dat er volgens de regels geen wasgoed op zondag buiten gehangen mocht worden en dat dit dus niet meer mocht gebeuren….

En dat zit dan op de zondagen netjes in de kerk en interpreteert met een torenhoge mate van hypocrisie de bijbel en legt deze zo uit dat zij de goede en de anderen de slechteriken zijn… Het gaat zelfs zo ver dat er een soort competitie aan de gang is tussen de kerken. Als de kerk van de ene dominee vol zit en die van de andere (meer menselijke en op deze tijd toegepast geloof) niet, dan zeggen de zogenaamde goede lui dat die anderen niet goed zijn want er zit bijna niemand in de kerk! Maar als mensen zich niet zo gedragen als zij dat willen, worden zij weg getreiterd en gaan naar een ander dorp naar de kerk. En dat moet Christelijk zijn? Ik begrijp dat niet! Het heeft voor mijn gevoel iets fundamentalistisch!

Tot slot nog een bezoek gebracht aan het Hunebeddencentrum in Borger. Heel interessant.