Guatemala
We verlieten Mexico en gingen op weg naar Guatemala.
De geschiedenis van dit land komt aardig overeen met dat van Mexico; de Mayabeschaving tot ongeveer de elfde eeuw. De laatste Mayastaat viel in 1697. En natuurlijk de Spaanse overheersing in begin van de zestiende eeuw. In 1821 werd Guatemala deel van het Mexicaanse rijk en onafhankelijk van Spanje. Een paar later ging het land met een paar andere Centraal Amerikaanse landen over naar de Verenigde Staten van Centraal Amerika. In 1840 stopte de federatie en werd Guatemala een onafhankelijke republiek.
Daarna ging alles nog niet soepel, want de leiding was wisselend van conservatief, via liberaal naar dictatoriaal en sociaal democratisch met golven van geweld, opstand en burgeroorlog. In 1986 is de democratie eindelijk hersteld en 10 jaar later werd de burgeroorlog tot een eind en langzaam trok de vrede door de land.
De bevolking bestaat voor een kleine 60% uit Ladino's = Mestiezen (kinderen met 1 Europese ouder - vaak Spaans of Portugees - en 1 Indiaanse ouder) en blanken. De overige 40% bestaat uit de Indianen (Indigenas) en dan met name de Maya's en daaronder zijn diverse volkeren.
De voertaal is ook hier Spaans en de godsdienst vooral rooms katholiek. Een veel kleiner deel van de mensen is protestant en slechts 1% hangt de oude religie van de Indiaanse cultuur aan.
Het land heeft in het noorden bergen en vulkanen tot 4000 meter hoogte en in het zuiden is het redelijk vlak; voor elk wat wils dus.
En dan de munteenheid: 1 Euro = 10,85970 GTQ (Guatemalaanse Quetzal) en andersom is het als volgt: 1 GTQ = 0,09208 Euro.
We verlieten Mexico en kwamen via een mooie tocht door de hooglzanden van Chiapas in Guatemala aan. En dan zie je dat de bureaucratie hand in hand gaat met de corruptie. Eigenlijk moet je je visum van Mexico afgeven en dan een nieuw visum gaan halen en daarvoor moet je in de rij gaan staan en dat kost weer geld. Maar je kan ook 10 Amerikaanse dollar betalen en dan mag je je Mexicaanse visum behouden en krijg je extra stempels op je nieuw ingevulde visum en paspoort bij de grens van Guatemale. De grensovergang was ook heel interessant. Eerst verlaat je Mexico en dan rijd je door smalle straatjes en dan moet je de bus uit, want de bus van Mexico mag niet in Guatemala rijden. De overstap naar de bus van Guatemala heeft ook wat voeten in de aarde, want waar de ene bus gestopt is kan de andere bus niet komen. Dus worden er jongens ingehuurd om de koffers van de ene bus naar de andere - een eind verderop - te brengen. Wij mochten al lopend meteen een beetje de sfeer van Guatemala proeven.
Er zijn hier veel koffievelden en de oogsttijd was geweest en de bonen werden op dak of ander plek op een zeil neergelegd om te drogen. Het gebied heeft verschillende vulkanen.
De korte pauze leverde weer een paar mooie foto's op:
de bussen en vrachtwagen zijn prachtig
We maakten een stop bij een zeer belangrijk kruispunt. Het is er hectisch, chaotisch en komisch. Ik zou daar uren kunnen doorbrengen om hier naar te kijken. De uitlaatgassen en het opzwepende zand geven je een gerookt en gezandstraald gevoel, maar het is werkelijk prachtig. De chickenbus, zo genoemd omdat in en op deze bussen van alles wordt vervoerd tot levende kippen aan toe, die toeterend komt aan rijden en de bijrijder hangt buiten de deur en roept op tot instappen. Nou als je die bus moet hebben dan is snelheid geboden, want ze stoppen zo kort mogelijk en dat geldt ook voor het uitstapen. Dus als je erin zit en je wil eruit, dan moet je heel snel je spullen bij elkaar gepakt hebben en de bus verlaten want anders is je kans voorbij.
Een tas? Niet nodig als je de last op deze manier kunt dragen.
alles kan mee, in of op de bus
rumoerige straat, maar veilig slapen op papa's arm
kindje zit alleen in de achterbak van de pick-up
Een fotostop bij de plaatselijke wasplaats in Solola was geweldig. Het water komt uit de berg omlaag gestroomd en blijkt heel zuiver te zijn. Men doet de was hier, maar het wordt ook als badruimte gebruikt.
wassen van kleding, kinderen en de vrouwen zelf -> een openbaar washuis
prachtige, vriendelijke mensen
rechts: een lach, maar wat zal deze vrouw allemaal hebben meegemaakt?
een traan op haar linker wang ... maar even later een blije verbaasde blik toen ze een ballon kreeg
Ik zou graag met deze vrouw hebben kunnen praten...volgens mij is dit een WOUW (Wijze OUde vrouW)
En dan weer de bus in en verder. We hebben onze stellingen weer ingenomen op de achterbank nu, want deze bus heeft geen wc aan boord en dus is de achterbank over de gehele breedte van de bus beschikbaar. En omdat de wegen matigjes zijn en soms slecht (wegdek weg), al die bochten, dan weer gaat de weg omhoog tot 3000 meter hoogte en dan weer naar beneden, zodat je wisselend goed en slecht hoort. Daarbij nog al die drempels,dus wil niemand daar zitten. Wij hebben nu dus 5 zitplatsen tot onze beschikking. Heel handig om je troep neer te zetten en ook nog om de was te drogen, want die droogde in het vorige hotel helemaal niet; te koud en te vochtig.
Een aantal mensen zitten onder de reisziektepillen, want als je daar last van hebt dan is nu het moment om die nauwkeurig en bij herhaling te slikken. De flubberpoep begint ook toe te slaan bij een aantal mensen, hoorde ik.
Een tijd konden we niet door omdat er weg werkzaam - heden waren, er werd van bovenaf met een sjofel zand en rotsblokken omlaag geduwd en dat kwam met enorme stofwolken omlaag
even een bezoekje aan een markt
Links zie je een kerkhof met kleurige huisjes 
met de volgende betekenissen:
geel = voor een dame
rood = voor iemand die in het leven goed is geweest en
blauw/groen = voor iemand die te jong is gestorven
het meer en op de achtergrond een van de vulkanen
Aangekomen in Panajachel wat aan het meer van Atitlan ligt met drie vulkanen in de nabijheid: San Pedro, Atitlan en Toliman. Deze laatste had een uitbarstingetje (flinke rookpluimen) toen wij op het meer voeren.
Maar eerst dus weer het ritueel van koffers buiten de deur zetten voor dat we gingen ontbijten. Er waren 2 mensen jarig, dus duurde het ontbijt wat langer.
Daarna lopend naar de boot. Het waaide behoorlijk, maar de tocht over het meer ging toch door gelukkig. Eerst zaten we op het achterdek totdat we ontdekten dat we ook voorop konden gaan staan of zitten. Henry had de plek op de punt van de boot ingenomen en daarna zat Frans en vervolgens ik. Prachtige tocht over het woelige meer.
We kwamen na een uurtje of zo varen aan in een Indianendorp Santiago Atitlan met kleurrijke mensen.
In cognito?
Ik heb een heleboel van deze dingen gekocht om thuis weg te geven.
We gingen met het plaatselijk vervoer en dat is een soort van pickup met een paar stijlen om vast te houden, want het gaat hard en de weg is hobbelig. Dus als je slagroom wil kloppen???
We gingen naar Maximon; een houten beeld die elke dag vroeg op staat en zijn sigaretje rookt, zijn drankje drinkt en 's avonds ook echt in bed wordt gelegd. De man die Maximon helpt zorgt voor de afhandeling van zaken: als je hulp wil dan geef je 2 dassen die om Maximon gehangen worden. Je moet ook nog een offer brengen - geld, drank, kip - de pop krijgt ook echt een drankje gevoerd. Natuurlijk worden er ook kaarsen aangestoken en gebeden.
En of die pop er iets mee te maken had weet ik niet maar Sandra werd gebeten door een fel keffertje.
Frans nam de taak van de hulp even over
Maximon krijgt een borreltje en dat wordt ook echt in de pop gegoten.
Grappig detail op de linker schouder van de pop rechts; soort van moderne drukknop???
De school bij de kerk wordt ook door die kerk gesponsord.
De klederdracht is specifiek voor dit dorp:
Mannen dragen halflange broeken met donkerrode strepen of ruitjes met witte huipiles die aan de bovenkant versierd zijn met bijv. bloemen. De vrouwen dragen kleurrijke wikkelrokken, een band en een bovenstuk. Vaak dragen ze nog een soort van brede sjaal of langwerpigeomslagdoek.
De tocoyal is een meterslange band die aan het uiteinde gedecoreerd is. Hij wordt met preciesie aangebracht.
kinderen die op kinderen moeten letten...
Het meisje links heeft mijn oorbellen in. Ik heb 3 oorbellen aan elk oor en ze wilden zo graag mijn oorbellen en dus lopen nu 2 meisjes met mijn oorbellen. Een oude vrouw had dit gezien en kwam met een jongere vrouw lachend en wel en niet durvend naar mij toe met het gebaar voor oorbellen, dus heeft zij de andere 2 oorbellen gekregen.
Doordat ik een grote lens op mijn fototoestel heb, kon ik de neus van deze meneer in beeld brengen.
onze koppositie op de boot (foto Sandra)
onder: (dank Rieki voor de foto) Waarover spraken zij die 3 daar voor op de boot???
Nog wat ballonnen en pennen uitgedeeld en met Frans op een terrasje gezeten bij de lokale bevolking. En toen we richting boot kwamen stonden daar al een heleboel kids die met ons waren meegelopen, nog even een waterballongevechtje gehouden en daarna onze stellingen op de boot weer ingenomen. Twee meisjes van het dorp gingen mee en ze kwamen bij mij dus het treetje aangeboden en daar zaten ze. Ze hadden het koud en mijn vest om hen heen geslagen. Ja en toen bleek dat de wind en vaarrichting verschilde van de vroege ochtend. Het water ging over het dek en de meisjes en ook nog een paar andere mensen gingen naar binnen. Wij bleven zitten en het was me het vaartochtje wel! Soms werden we gelanceerd en kwamen neer op de ijzeren boot. En de golven werden steeds hoger en heftiger waardoor ik hele golven over me heen kreeg. Maar ach ik was toch al nat en dus zijn we gewoon blijven zitten en hielden ons beter vast. Ik was het meeste nat, omdat de golven draaiden.
Het opzwiepende water klotst zelfs tegen de ruit van de boot. (dank Rieki voor deze foto)
Mijn fototoestel had ik in mijn vest gewikkeld en ik zorgde ervoor - zo goed en kwaad als het ging - dat hij droog bleef.
De vulkaan die weer even werkte kon ik met veel moeite - op een rustig moment - op de foto zetten. De terugtocht duurde anderhalf uur.
Heerlijke lunch en mijn kleren waren nog helemaal nat, dus die stoel waarop ik zat ook...
Onderweg weer wat versperringen en oponthoud. Men mag hier 3 geweren per persoon hebben en 600 kogels in de maand. Nou dat zijn dan evengoed 1800 kogels per persoon. Kan heel wat gemoord worden dus.
Aankomst in Antiqua.
de Kathedraal Jade wordt hier bewerkt om in sierraden te plaatsen
Antigua is een koloniale stad en wij verblijven in een koloniaal hotel; niet een ontzettend luxe hotel maar wel een prima hotel. Als je de weg moet weten naar een winkel bijvoorbeeld dan krijg je iets te horen in de trant van: 3 blokken en dan naar rechts. De stad is zo bloksgewijs gebouwd dat dit dus makkelijk werkt.
Jolanda drukte ons op ons hart om 's avonds niet verder dan het park te gaan, omdat het gewoon niet safe is. Zij komt al jaren hier en dus weet ze heel goed wat er leeft. Ze gaf ook nog het advies dat, als je wordt overvallen, je gewoon alles moest afgeven want het zijn immers maar materiële dingen...
Ofschoon het een kleine beet leek, werd het been van Sandra rondom de plek waar het hondje in haar velletje was gaan hangen toch flink rood. Ja en wat doe je dan. Voor alle zekerheid moest ze toch even naar het ziekenhuis en Jolanda ging - nadat ze iedereen een kamer had gegeven en geïnformeerd had over de tijden en andere info - met Sandra mee ging naar het ziekenhuis. Sandra kreeg een antibioticum en een anti-rabiësspuit.
Een goede nachtrust en weer klaar voor een nieuwe dag. 9 mensen van de groep gingen een vulkaan beklimmen en 18 gingen naar een school. Suzan Eleveld heeft daar een timmerproject. Kijk op: www.timmerprojectguatemala.nl Het wordt deels ondersteund door Los Ninos.
Mocht je contact willen opnemen voor informatie of dat je mogelijk bruikbare spullen of ideeën hebt, dan ka je mailen naar: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Wij gingen dus naar dit project in Alotenango. Suzan kwam ons halen en we gingen met de chickenbus naar de school.
De bussen zitten vaak erg vol, de gangpaden zijn minimaal en er kunnen minimaal 3 personen bij elkaar geduwd op de bank zitten.
Dit is onze bus en op de rechter zit ik met de rood-wit geruite bloes -> 6 mensen op 2 banken
Het project is opgezet voor kinderen die totaal geen kans hebben op scholing. Dit wordt via onderzoek vastgesteld. Guatemala kent privè-scholen en scholen die door de staat worden gefinancierd. Je zou denken dan kunnen dus alle kinderen naar school, maar men vergeet dat ze wel uniformen, boeken, pennen, schriften en inschrijfgeld moeten betalen.
Veel zeer arme mensen woonden/wonen in huisjes van bamboe en golfplaten. Er wordt hierin gekookt op houtkachels zonder afvoer naar buiten. En doordat het water slechts 1 keer in de 3 dagen wordt aangevoerd en in de vuile tons wordt gedan, is het allesbehalve schoon. Deze mensen moeten in een centrale wasplaats gaan wassen.
Om het koken met hout te verbeteren is er een project dat houtstoven met afvoer levert. Het koken hierop is 75% goedkoper omdat ze minder hout gebruiken en het is beter voor de gezondheid.
Men krijgt de stoof alleen als men er ook iets voor betaalt. Dit om te voorkomen dat men de kachel zou verkopen als men geld nodig zou hebben.
Er is veel kindersterfte vanwege de eenzijdige voeding; bonen en tortilla.
Daarom krijgen de kinderen op school 1 keer per dag een gezonde maaltijd. Kleine kinderen moeten dan leren wennen aan bijvoorbeeld het eten van fruit, omdat ze dat nog nooit gegeten hebben.
iedereen aan tafel voor de gezonde lunch wasje hangt te drogen
wat en mooie kinderogen, maar wat zouden die ogen al allemaal gezien hebben?
keuken
In het begin was het moeilijk om kinderen voor de school te krijgen, omdat men bang was voor ontvoering. In Guatemala worden veel kinderen ontvoerd en moeders zijn vaak ook huiverig als je haar kind wil fotograferen. In Nederland is het ado
pteren van kinderen vanuit Guatemala stopgezet vanwege het malafide aanbod van zogenaamde weeskinderen, die in werkelijkheid ontvoerd werden.
Kinderen uit deze arme gezinnen zijn vaak op zeer jonge leeftijd al erg zelfstandig. Ze kunnen al - noodgedwongen - een heleboel huishoudelijke taken uitvoeren.
De school heeft een
5-tal projecten opgezet:
1. voor kleuters van 4 t/m 6 jaar
2. lagere school: eerste, tweede en derde klas
3. lagere school: vanaf 9 jaar (herkansing)
4. de middelbare school (een project van de directeur) dat niet
gefinancierd wordt door de stichting Los Ninos
5. uitgeven van beurzen voor studie
De scholen hebben in Mexico en ook hier 2 shiften: de vroege van de ochtend en de middagshift.
Er was 1 kind met een bril, maar dat betekent niet dat de rest van de kinderenprima ogen hebben! Het kind is namelijk afhankelijk of men twijfelt aan het zicht van het kind en ook of het kind meegenomen wordt om de ogen te testen en een bril aan te schaffen.
Op dit moment wordt er een nieuwe school gebouwd die gefinancierd wordt door een paar stichtingen en door een Amerikaanse architect gratis is ontworpen. Het ziet er allemaal erg luxe uit en het past eigenlijk moeilijk op een plaats waar gebrek si aan van alles en nog wat. Maar de stichtingen vinden dat als je iets doet dat je het goed moet doen en dat je er jaren tegen kan. Daar is natuurlijk ook wat voor te zeggen, maar het is allemaal zo dubbel. Je gunt die kinderen alle goeds, maar het contrast is zo groot en met iets minder zouden de kinderen ook gelukkig zijn en het geld wat over zou zijn zou voor meer projecten gebruikt kunnen worden.
Het Timmerproject heeft Suzan opgezet. Suzan is een gedreven vrouw met een groot enthousiasme en een gezonde en realistische kijk op de dingen.
In dit project werken mee een timmerman, een onderwijzeres, een bouwkundige en 5 leerling assistentes.
Het materiaal krijgt ze via de Nederlandse stichting: Red gereedschap. Ook is er een kofferproject waarbij mensen uit Nederland een koffer vol met spullen vanuit de stichting mee nemen en hier afgeven.
Als eerste werkstuk leren de leerlingen het maken van hun naam op een plankje. Vervolgens spiegels, kistjes, bakjes, zeepdispensorbakje, dienbladen.
Ze werkt met maximaal 10 tot 12 leerlingen. En er is ook nog een timmerproject opgezet voor vrouwen. Deze vrouwen krijgen een vergoeding voor de bus en ook krijgen ze een bedrag wat ze zouden kunnen verdienen. Dit om te voorkomen dat ze niet van hun man zouden moge4n en ook omdat het anders niet haalbaar is voor de vrouwen.
Een kist met een figuurzaagset is ook gemaakt en de vrouwen kunnen deze set via een bruikleencontract gebruiken voor thuis. Zodat de vrouwen na de cursus het geleerde in de praktijk kunnen brengen. Er worden alleen nuttige voorwerpen voor inde keuken gemaakt. Dit om te voorkomen dat de mannen jaloers worden.
Ook is er stichting die een project heeft om huizen te bouwen. Dit zijn huizen met 3 kamers, een keuken en een wc en douche. Alleen mensen die in staat zijn om 4 jaar lang elke maand 15 euro te betalen komen in aanmerking voor zo'n huis. De kosten van zo'n huis is ongeveer 2400 euro.
Binnen het timmerproject zijn ze ook aan het kijken wat men kan doen ten aanzien van kasten en bedden voor die huizen.
Gewetensvol aan de afwas en ook hier kennen ze de truc met de 2 vingers boven iemands hoofd
Je ziet dat afwassen hier niet zo gemakkelijk gaat; het sop wordt afgespoeld met water en een meisje met de juiste lengte kan nog net bij het water!
puf-puf-puf: vele keren per uur puft de vulkaan op de achtergrond zijn rookpluimen naar boven
Een zekere Rebecca (Amerikaanse) werkt op de school en traint de leraren in een nieuwe vorm van onderricht aan leerlingen. Het streven is dat in 2015 kinderen zelf kunnen denken zonder dat ze alleen kopiëren en herinneren. Dat kinderen bijv. weten welke dag het vandaag, morgen, gisteren, eergisteren enz. is/was.
zoekplaatje.... ik zit tussen die lieve kopjes (foto van Sandra; dank)
De directeur heet Julio en hij is een erg gedreven man met heel veel ideeën, maar realiseert zich niet altijd hoe hij alles moet waar maken. Hij werkt volgens een aantal principes: liefde voor het kind, vertrouwen, het aanleren van vaardigheden en kennis, vechten tegen armoede en dromen waar maken. Want ondanks sociale verschillen -> iedereen is waardevol! Daarnaast is het belangrijk dat niet alleen de kinderen maar ook de familie bij het trainen/leren betrokken worden, zodat het thuisfront niet tegen- maar meewerkt en ook het nut ervan in ziet en zelf een bijdrage kan leveren.
Er is een begin gemaakt met een tuinproject en op dit moment wordt een oven gemetseld - door een vrijwilliger - zodat steeds meer ideeën van lieverlede werkelijkheid worden. Deze Amerikaanse man komt elk jaar hier een maand lang vrijwillig werken en hij heeft een eigen stichting (masons on a mission) en een stel vrijwilligers.
Belangrijk is natuurlijk niet de hoeveelheid projecten, maar juist dat men díe projecten die opgezet zijn zo veel mogelijk vast (draaiende) kan houden. Zo had iemand een gastoestel gegeven om op te koken, maar gas bleek zo duur te zijn dat dit niet haalbaar was en dus werd dat toestel niet gebruikt.
Een man uit Tilburg heeft dit gezien en hij zorgt dat er gas aanwezig is en nu is er ook een grote plaat die op gas werkt en waarop veel tortilla's tegelijk gebakken kunnen worden.
ander project:Masons on a mission
Na dit bezoek zette Suzan ons op de bus en gingen we in een volle chickenbus met en behoorlijke vaart in 20 minuten terug naar Antigua. De bochten nam de chauffeur aardig scherp, maar dat maakt niet uit want je zit als een ingeblikt sardientje in de bus.
Aangekomen op het busstation is het een prachtig zicht om al die kleurrijke bussen bij elkaar te zien staan.
We zijn nog even over de plaatselijke markt gelopen en toen uitgebreid gaan lunchen. Daarna nieuwe oorbellen gekocht, want ik vond die lege oren maar niks.
Ze eet haar eigen koopwaar op (kauwgom)
Wat zou ik al die kinderen graag kind willen laten zijn! Ze lopen helemaal zonder toezicht van een ouder over straat om kauwgom te verkopen.
Nog 2 kerken en een ruïne bezocht.
gekleurde straten/kleurrijke straten
Om 17:30 uur kwamen we terug in het hotel dat we vanochtend om 7:45 uur hadden verlaten. Op de kamer gegeten en ook een broodje voor morgen meegenomen, want we moeten om 4 uur de koffer buiten de deur zetten en we vertrekken om 4:15 uur. Het wordt een zeer lange dag met een uitstapje naar Honduras.
Terwijl ik dit verslag zit te tikken springt er een grote vlo op mijn laken. Deze heb ik waarschijnlijk meegenomen van een kind op straat. Helaas niet kunnen vangen en dus de sprei er maar op gelegd, zodat - als hij in de bontgekleurde deken zit - hij in elk geval flink zijn best moet doen om mij te bereiken. En om dit positief te benaderen: de nacht is kort.
De groep bestaat uit 14 vrouwen en 13 mannen. Het is een hele goede groep; behulpzaam waar nodig en vooral ook gezellig en humoristisch. Geen lange-teentjes-mensen.
Jolanda geeft goede en vooral ook eerlijke informatie en vertelt ook veel van haar eigen ervaringen.
In Guatemalastad is geweld doodsoorzaak 1. Er zijn verschillende rivaliserende bendes met elk hun eigen tattoo en er is een duidelijke hiërarchie. Hoe wreder de misdaad is hoe hoger dat je op die hiërarchische ladder komt.
Helaas maken ze ook nog misbruik van de ellende van kleine kinderen. Arme straatkinderen geven ze eten, drinken en aandacht en in ruil daarvoor worden ze 'opgeleid' om buschauffeurs en winkelpersoneel af te persen.
We verlaten Guatemala en rijden naar Honduras.